İşçilərin idarə edilməsi ilə bağlı maliyyə

Azərbaycan Prezidenti cənab İlham Əliyevin imzaladığı sərəncam ilə minimum əmək haqqı 345 manata çatdırılıb. Minimum əmək haqqındakı artım sadəcə aşağı maaş alanların deyil, eləcə də vahid tarif cədvəlinin (VTC) bütün pillələri üzrə əməkhaqlarında artımları təmin edəcək. Belə ki, dövlət büdcəsindən maliyyələşdirilən sahələrdə çalışan işçilərin aylıq tarif (vəzifə) maaşları da bir ay müddətində bu Sərəncama uyğunlaşdırılacaq və artırılacaq.

İşçinin heç bir ayrı-seçkilik qoyulmadan öz işinə görə dövlətin müəyyənləşdirdiyi minimum əmək haqqı miqdarından az olmayan haqq almaq hüququ var.

İşəgötürənlə işçi arasında narazılığa səbəb olan hallardan biri də əmək haqqından tutulmalarla bağlıdır

Fəaliyyəti fasiləsiz olaraq davam edən iş yerlərində çoxnövbəli iş rejimi, axşam növbəsi, gecə növbəsi anlayışlar meydana gəlir. Bu səbəbdən də, fəaliyyəti ara vermədən davam etməli olan iş yerlərində gecə vaxtı yerinə yetirilən işlər anlayışından da istifadə olunur. Odur ki, əmək münasibətlərinin əsas subyekti olan işçinin bu hallarda öz hüquqları barədə məlumatlı olması önəmlidir.

Məmmədin (hər zamankı kimi, ad şərtidir), əmək müqaviləsi müddətlidir, 1 illikdir, müddəti 20.10.2022 tarixində bitir. Bəzi səbəblərə görə, Məmməd guman edir ki, onunla işləməyə rəhbərlik davam etməyəcək və əmək müqaviləsinin müddəti də uzadılmayacaq. Məmmədin intuisiyası onu aldatmır: əmək müqaviləsinə xitam bildirişi gəlir, lakin 30.10.2022 tarixində. Məmməd isə işini tərk etmək istəmir. Bu zaman nə etməli ? Məsələ necə həll olunmalıdır ?

İşçinin ezamiyyətdə olduğu müddət üçün ona ezamiyyət haqqının ödənilməsi ilə bağlı müəyyən suallar yaranır. 

Qanunla və ya Azərbaycan Respublikasının tərəfdar çıxdığı beynəlxalq müqavilələrlə başqa hal nəzərdə tutulmayıbsa, əcnəbilər və vətəndaşlığı olmayan şəxslər Azərbaycan Respublikasında olarkən Azərbaycan Respublikasının vətəndaşları ilə bərabər bütün əmək hüquqlarından istifadə edə bilər və bu hüquqlara müvafiq olan vəzifələr daşıyırlar.

Əmək qanunvericliyinin praktiki izahı kitabının 2022-ci il nəşrinin “Əmək haqqı” bölməsindən bu məsələ ilə bağlı izahatı nəzərinizə çatıdırıram. Əmək haq­qı ilə bağ­lı va­cib mə­sə­lə­lər­dən bi­ri də, əmək haq­qı­nın na­tu­ra şək­lin­də ve­ril­mə­si­dir.

Bə­­­zi mü­­­əs­­­si­­sə və təş­­­ki­­­lat­­­lar məş­­­ğul ol­­­duq­­­la­­­rı fə­­­a­­­ily­­­yət sa­­­hə­­­si­­­nə gö­­­rə ge­­­cə və ax­­­şam vax­­­tı da fə­­a­­­liy­­­yət gös­­­tə­­­rir­­­lər. Əl­­­bət­­­tə ki, bu ida­­­rə və təş­­­ki­­­lat­­­lar­­­da ça­­­lı­­­şan iş­­­çi­­­nin ala­­­ca­­­ğı əmək haq­­­qı gün­­­düz vax­­­tı ça­­­lı­­­şan iş­­­çi­­­nin ala­­­ca­­­ğı əmək haq­­­qı məb­­­lə­­­ğin­­­dən ar­­­tıq ol­­­ma­­­lı­­­dır və bu Nazirlər Kabinetinin müvafiq qərarı ilə tənzimlənir.

Elə bir iş yeri düşünün ki, siz yalnız vəzifə öhdəliklərinizə daxil olan işləri yerinə yetirməlisiniz, üstəlik burada müdirə və ya rəhbərə xoş gəlsin deyə iş vaxtından artıq işləmək və ya çox çalışmaq lazım deyil.Koronavirus pandemiyasına görə, iş dünyası hərtərəfli dəyişikliyə məruz qalarkən, iş mədəniyyətində yeni bir tendensiya baş qaldırıb. Bu tendensiya "səssiz gediş" adlanır.